Platte Buis

04 januari 2023     Tekst: Piet Nuijten

 

Na de COVID-19 periode van bijna drie jaar wordt zondag 8 januari, tijdens de algemene Nieuwjaarsreceptie van de Dorpsraad Ulvenhout, de Platte Buis weer uitgereikt. Uit vanuit het dorp voorgedragen vrijwilligers die zich zeer verdienstelijk voor de dorpsgemeenschap hebben ingezet, kiest de dorpsraad degene(n) aan wie de onderscheiding wordt overhandigd.

Personen die ooit een Koninklijke Onderscheiding mochten ontvangen, komen niet meer in aanmerking voor de Platte Buis. Opmerkelijk is wel dat het al vaak is voorgekomen dat iemand die de Platte Buis kreeg, later ook een lintje kreeg.


Oorsprong

Vaak duikt de vraag op: "Waar komt die naam vandaan?" Meer dan honderd jaar was voor en na de Tweede Wereldoorlog de plattebuiskachel de warmtebron in huizen en boerderijen. Meestal onder een grote schouw, vooral bij boerderijen. Zo’n plattebuiskachel bestaat uit een vierkant onderstel met asla. Hierbovenop staat een gietijzeren ronde bol voor kolen en hout; daarbovenop een brede platte buis die tot in de schootsteen loopt. Boven de ronde pot is het stookgat, waar altijd een waterketel voor warm water stond. Ook de gietijzeren strijkijzers werden op de platte buis warm gemaakt voor de strijk.

 

Saamhorigheid

In die tijd kwam men veel vaker bij buren en kennissen op bezoek. Het laatste nieuws werd rond de kachel besproken, ook tijdens de oorlog. Zo zijn ook veel verenigingen in die tijd opgericht; de saamhorigheid was groot. Daarom is voor de sculptuur een marmeren blok met een platgemaakte buis gekozen. In de buis wordt dan de oorkonde met de verdiensten van de vrijwilliger(s) gestoken. Dit alles als symbool van saamhorigheid.

 

De eerste

De eerste Platte Buis werd in 1999 uitgereikt aan Pastor Gerard Baeten. Hij was altijd welbespraakt; zo ook die dag dat hij de eerste sculptuur ontving. Met een opgeblazen plastic hamer, die hij zijn maat Kiske noemde, liet hij Kiske frank en vrij vertellen met een lach en een traan. Er zat altijd wel een komische boodschap in verborgen.

 

Platte Buis 2022

Tijdens de algemene Nieuwjaarsreceptie op 8 januari a.s. wordt de drieëntwintigste Platte Buis uitgereikt. Wie de gelukkige zal zijn, is altijd een onderwerp van gesprek. Meestal is het toch iemand die men niet direct had verwacht. 

Om dit alles bij te wonen is iedereen van harte welkom in de grote tent van Ulvenhout on Ice. Drie weken lang is deze dan het middelpunt van ijspret geweest. Maar ook de diverse optredens van Ulvenhoutse verenigingen met muziek en zang hebben de saamhorigheid goed gedaan.

 

Iedereen een gelukkig Nieuwjaar toegewenst. We zien elkaar op de receptie!

 

Houdoe,

 

Peer van ’t Gatbroek

Terug Schrijf reactie

Reacties:

07 januari 2023 - 11:45:49
Henk Savelkouls

Een verhelderend verhaal over de herkomst van de naam. Originele keuze, platte buiskachel. De eerste keuze voor Gerard Baten had geen betere kunnen zijn.

^ Naar boven