Na onze najaarsvergadering van DAMESCOLLECTIEF op 2 oktober 2025 kwam Hanneke van Heusen ons het wonderlijke verhaal vertellen over mevrouw Van Gogh: Jo Van Gogh-Bonger, de vrouw die Vincent beroemd maakte!

Hanneke vertelde over het leven van Jo Bonger, geboren in Amsterdam in 1862. Zij was de schoonzus van Vincent van Gogh, getrouwd met zijn broer Theo. Er werd al snel gezegd dat je, wanneer je met Theo trouwde, zijn broer Vincent er gratis bij kreeg. Zó hecht waren deze broers.

Jo deed de HBS, waarna zij Engels ging studeren en les ging geven. Zij wilde onafhankelijk zijn! Later verdiende zij nog meer met vertaalwerk en schreef alles in haar dagboek. Zij bezocht haar broer Andries in Parijs, waar zij toen zijn vriend Theo ontmoette, die daar kunsthandelaar was. Vincent woonde daar ook en gaf al zijn werken aan Theo. Vincent werd krankzinnig, sneed zijn oor af en werd opgenomen in een krankzinnigenkliniek in Zuid-Frankrijk. Een paar maanden na zijn ontslag schoot hij zichzelf in 1890 dood.

In 1889 trouwden Jo en Theo in Amsterdam. In 1890 werd hun zoon Vincent Willem in Parijs geboren. In 1891 werd Theo ook krankzinnig. Hij stierf in Utrecht. Drama voor Jo, maar zij ging niet bij de pakken neerzitten. Zij verzamelde tussen 1890-1923 honderden werken, tekeningen, doeken en brieven van Vincent. Terug in Nederland begon zij een B&B in Bussum, waar zij Johan Gosschalk ontmoette en met hem trouwde in 1901. Jo werd lid van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij én van de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht. 

In 1905 organiseerde zij een grote expositie in het Stedelijk Museum. Zij reisde de hele wereld over en Vincent werd wereldberoemd! In 1915 ging zij in New York wonen en ging Vincents brieven in het Engels vertalen.  

Haar zoon Vincent Willem was de opa van Theo van Gogh, die in 2004 in Amsterdam werd vermoord. Theo en Vincent liggen naast elkaar begraven in Zuid-Frankrijk. Zij heeft voldaan aan zijn laatste wens!

Gearchiveerde artikelen van Damescollectief vind je hier.